Rewolucja przemysłowa zapoczątkowana w Anglii w XVIII wieku miała ogromne znaczenie dla kolejnych epok państw europejskich i bezpośredni wpływ na życie przeciętnego obywatela. Warto dowiedzieć się więcej na ten temat.
W XVIII wieku Anglia była najlepiej rozwiniętym i tym samym najbogatszym krajem świata. Wydajne rolnictwo oraz liczne złoża bogactw naturalnych zapewniały jej wysoką pozycję na światowym rynku. To właśnie tu rozpoczęła się rewolucja przemysłowa, czyli proces zmian gospodarczych, technologicznych, kulturalnych i społecznych, który miał niebagatelny wpływ na całą Europę. Proces ten polegał głównie na zastąpieniu w zakładach produkcyjnych ludzkich rąk nowoczesnymi narzędziami i maszynami.
Co było przyczyną?
Istniały dwie podstawowe przyczyny rewolucji przemysłowej: eksplozja demograficzna oraz rewolucja agrarna. Wysoki poziom brytyjskiej gospodarki i tym samym wysoki poziom życia obywateli zachęcał do osiedlania się w Wielkiej Brytanii. Duża liczba ludności doprowadziła do wzrostu potrzeb rynkowych, których nie były w stanie zaspokoić manufaktury. Dotychczasowe tradycyjne rolnictwo feudalne zamieniło się w rolnictwo nowoczesne, produkujące na masową skalę i generujące duże zyski.
Wynalazki rewolucyjne
Rewolucja przemysłowa nie była możliwa, gdyby nie wynalazki stworzone przez wybitnych naukowców. Niezwykle znaczące dla brytyjskiej gospodarki było m.in. zmodernizowanie warsztatu tkackiego. Pierwszą innowacją w tej dziedzinie było latające czółenko mechaniczne zbudowane przez Johna Kaya w 1733 roku. Dzięki tej machinie nie było już konieczne ręczne przerzucanie sznurka. Kolejne udoskonalenia, takie jak przędzarka wózkowa (1764) wynaleziona przez Jamesa Hargreavesa, przędzarka o napędzie wodnym Richarda Arkwrighta (1767 rok), silnik parowy Jamesa Watta (1763 rok) czy też krosno mechaniczne (1785 rok) Edmunda Cartwrighta doprowadziły do mechanizacji przemysłu bawełnianego i tym samym znacznego zwiększenia wydajności fabryk. Ważnym dla rewolucji aspektem były także zmiany, jakie zaszły w metalurgii oraz hutnictwie. W 1735 roku po raz pierwszy w historii przy użyciu koksu została wytopiona surówka. A w 1856 roku odkryta została metoda produkcji stali bezpośrednio z rozgrzanego żelaza. Metoda ta została później udoskonalona przez francuskich metalurgów. Prężny rozwój hutnictwa, górnictwa oraz produkcja na dużą skalę spowodowała wzrost skali eksportu towarów. Konieczna była więc modernizacja komunikacji.
Powstawały nowe drogi, mosty i kanały. Transport konny i żaglowy nie był jednak w stanie zaspokoić potrzeb transportowych. Naukowcy więc nieustannie myśleli nad nowymi środkami lokomocji. Dzięki silnikowi wynalezionemu przez Diesla oraz maszynie parowej stworzonej przez Watta powstały statek parowy i kolej szynowa, dzięki którym szybko i ekonomicznie można było przewozić nie tylko towary, ale i ludzi. Rewolucja przemysłowa sprawiła, że w zawrotnym tempie zaczęły rozwijać się miasta, powstawały metropolie. Największe znaczenie wśród nich miał Londyn, zaraz po nim plasował się Bristol, Norwitch i Exeter. Pod koniec XVIII w. w czołówce, zaraz po Londynie, znalazły się Birmingham, Liverpool i Manchester. Rewolucja przemysłowa w Anglii to niezwykle ważny punkt w historii rozwoju kapitalizmu i jedna z najważniejszych rewolucji w dziejach naszej cywilizacji.
