Kto może pozwać dyrektora firmy?

Zarządzanie firmą jest kompleksowym zadaniem. W zależności od branży i rozmiarów działalności szczegóły operacji mogą się różnić, ale są elementy wspólne, o które każdy właściciel biznesu powinien zadbać, takie jak odpowiednie zabezpieczenie. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy (ang. Employers’ Liability) jest w UK obowiązkowe i obejmuje podstawową ochronę, ale na rynku dostępny jest szereg innych ubezpieczeń mogących znacznie zwiększyć bezpieczeństwo firmy.

Materiał został przygotowany przez Pol-Plan Insurance.

Zarządzanie firmą jest kompleksowym zadaniem. W zależności od branży i rozmiarów działalności szczegóły operacji mogą się różnić, ale są elementy wspólne, o które każdy właściciel biznesu powinien zadbać, takie jak odpowiednie zabezpieczenie. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej pracodawcy (ang. Employers’ Liability) jest w UK obowiązkowe i obejmuje podstawową ochronę, ale na rynku dostępny jest szereg innych ubezpieczeń mogących znacznie zwiększyć bezpieczeństwo firmy.

Odpowiedzialności cywilnej mogą domagać się nie tylko pracownicy, ale też między innymi klienci, akcjonariusze czy wierzyciele. Ponadto obiektem roszczeń może być nie tylko przedsiębiorstwo, ale indywidualni przedstawiciele zarządu. Jesteś dyrektorem lub członkiem zarządu? Polecamy zapoznać się z Ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej dla Ciebie (ang. Directors’ and Officers’ Liability).

Stanowisko z odpowiedzialnością

Każdy pracownik ma swój zakres obowiązków, z którego jest rozliczany. Jednak dyrektorzy piastują pozycję obarczoną szczególną odpowiedzialnością:

A1. Dyrektor jest sobą zaufaną w firmie i przestrzega obowiązków powierniczych, takich jak:

• Działanie w najlepszym interesie firmy,
• Nie dążenie do osobistego zysku,
• Działanie w zakresie swoich kompetencji przydzielonych przez mocodawcę.

A2. Kolejnym wymaganiem jest umiejętne działanie i wykonywanie zadań z adekwatną starannością. Zakres wymaganych umiejętności dyrektora powinien być ustalony w rozsądnych granicach – niektóre zadania powinny być oddelegowane do podwładnych lub w razie potrzeby do zewnętrznych ekspertów.

A3. Praca musi być wykonywana zgodnie z licznymi regulacjami prawnymi, które wyszczególniają, w jakich przypadkach dyrektorzy podlegają postępowaniu cywilnemu lub karnemu. Przykładem takiej regulacji jest ‘Ustawa o spółkach kapitałowych 2006’ (ang. The Companies Act 2006), gdzie opisane są wymagania i minimalne standardy pracy dyrektorów.

Co może być powodem oskarżenia?

Na każdym z tych obowiązków ciąży ryzyko pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej, a nawet karnej w przypadku ich naruszenia. Nawet sumiennie wykonujący swoje obowiązki dyrektor, nie jest wolny od domniemanych uchybień.

Dyrektor może zostać posądzony między innymi o:

• Naruszenie zaufania,
• Niedopełnienie obowiązków,
• Zaniedbanie,
• Błędy,
• Fałszywe lub wprowadzające w błąd oświadczenia,
• Nieprawidłowe transakcje handlowe (np. przeprowadzane z wiedzą o niewypłacalności firmy).

Niezależnie od tego czy oskarżenia okażą się niebezpodstawne, procesowi dochodzenia prawdy zwykle towarzyszą znaczne koszty prawne, które mogą ugodzić w prywatny majątek oskarżonego. Należy też dodać, że w przeciwieństwie do firmy z limitowaną odpowiedzialnością, odpowiedzialność cywilna dyrektora jest nielimitowana.

Kto może żądać zadośćuczynienia?

Odpowiedzialności cywilnej od dyrektora firmy, w przypadku domniemanego naruszenia mogą żądać:

• Akcjonariusze – Akcjonariusze mogą żądać poniesienia odpowiedzialności przez dyrektora, jeżeli ich akcje straciły na wartości np. wskutek niedbałej decyzji (często w obliczu fuzji lub przejęcia biznesu) lub w wyniku podania niepełnych, bądź nieprawidłowych informacji o spółce.

• Pracownicy – Pracownicy mogą pozwać dyrektora jako osobę indywidualną za krzywdzące praktyki, takie jak dyskryminacja i mobbing.

• Wierzyciele – Wierzyciele mogą domagać się odpowiedzialności od dyrektora, na przykład w razie kontynuowania transakcji handlowych w okresie niewypłacalności firmy.

• Instytucje regulujące (rządowe i pozarządowe) – Instytucje takie jak ‘Urząd Skarbowy i Celny Jej Królewskiej Mości’ (ang. Her Majesty’s Revenue and Customs) czy Urząd Nadzoru Finansowego (ang. Financial Conduct Authority) w przypadku wszczęcia dochodzenia lub postępowania, mogą obarczyć niektórymi kosztami oskarżonego.

• Konkurencja – Konkurencyjne firmy mogą oskarżyć dyrektora, jeżeli mają podstawy wierzyć, że dopuścił się ich względem oczerniania lub pomówienia.

• Klienci – W niektórych okolicznościach klienci ubiegają się o pociągnięcie do odpowiedzialności dyrektora, a nie firmy.

• Firma – Firma może zabiegać o postępowanie względem dyrektora, jeżeli np. dopuścił się naruszenia swoich uprawnień, dopuścił się zaniedbania albo nie uwzględnił informacji o konflikcie interesów, którego był świadomy.

Lista jest długa i, mimo że niektóre podmioty mogą być postrzegane przez właścicieli małych i średnich firm za nieadekwatne dla ich działalności, to żadna firma nie jest odporna na roszczenia, a długoletnie spory sądowe i ogromne odszkodowania nie są zarezerwowane tylko dla wielkich firm. Nieustannie zmieniające się liczne regulacje prawne sprawiają, że nawet dyrektor wypełniający swoje obowiązki bez zarzutu może być przedmiotem domniemanych uchybień.

Przecież chroni mnie moja firma

Ze względu na różne ubezpieczenia oraz często oferowaną dyrektorom rekompensatę kosztów prawnych przez firmę w przypadku pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej w ramach pełnienia obowiązków (ang. indemnity by the company), można odnieść wrażenie, że ubezpieczenie powiela tę samą ochronę. Są jednak pewne istotne różnice. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej dla dyrektorów i członków zarządu może pokryć koszty prawne w okolicznościach, kiedy rekompensata firmy nie będzie dostępna lub możliwa. Czyli np. w przypadku niewypłacalności firmy, sytuacji, która jest wykluczeniem w umowie, kiedy będzie to zabronione prawnie lub to firma będzie podmiotem wnoszącym oskarżenie.

W takich sytuacjach ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej dla dyrektorów i członków zarządu jest ochroną dla prywatnego majątku dyrektora. Więcej szczegółów na temat zasad działania tego ubezpieczenia znajdziesz w naszym poprzednim artykule „Czym jest „Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej dla dyrektorów i członków zarządu”?” 

Pol-Plan Insurance jest marką A-Plan Holdings, które są autoryzowane i regulowane przez Financial Conduct Authority (numer rejestracyjny 310164). Zarejestrowane biuro: 2 Des Roches 

Square, Witney, OX28 4LE (numer rejestracyjny 750484)